Wat is een conflictscheiding?

Elke conflictscheiding (ook wel vechtscheiding genoemd) is uniek. Wel zijn er een aantal gemeenschappelijke kenmerken waaraan je een conflictscheiding kunt herkennen. Deze zijn:

  • Terugkerende destructieve communicatiepatronen, zoals: ontkenning en in de tegenaanval gaan, snelle escalatie van conflicten, elkaar negeren, aanhoudende boosheid en wantrouwen
  • Bij een (of bij beide) ouder(s) is sprake van kenmerken van een psychische of een persoonlijkheidsstoornis
  • Beschuldigingen en/of daadwerkelijk sprake van: partnergeweld, kindermishandeling/verwaarlozing (emotioneel, fysiek, seksueel), oudervervreemding

Een of meer van deze kenmerken kan/kunnen aanwezig zijn in een conflictscheidingsgezin. Het is van groot belang deze aspecten te onderscheiden. De interventies die nodig zijn in gevallen waar partnergeweld, kindermishandeling en/of oudervervreemding speelt, zijn complexer dan interventies voor gevallen waarin er alleen communicatieproblemen of ruzies over de hoeveelheid tijd met de kinderen bestaan.

Hoewel boosheid of wantrouwen in de eerste periode na een scheiding niet ongewoon zijn, neemt dit bij de meeste scheidingen na verloop van tijd af. Bij een conflictscheiding blijft de strijd escaleren, soms over een periode van jaren. De gevolgen zijn ernstig: jarenlange rechtszaken over gezag en omgang, hoge maatschappelijke kosten door betrokkenheid van jeugdzorg en andere sociale en juridische professionals, maar vooral: een emotioneel onveilige situatie voor kinderen en ouders.

Om inzicht te verkrijgen in een conflictscheidingszaak is onderzoek nodig, zeker in het geval er beschuldigingen van mishandeling en oudervervreemding worden geuit. Een forensisch-onderzoekende houding is vereist, omdat immers de veiligheid van de betrokken kinderen in het geding is. Het kan gevaarlijk zijn om zonder gedegen onderzoek hulpverlening te starten.

 

 

 

Howard Hurwitz, een Canadese maatschappelijk werker en expert of het gebied van conflictscheidingen, gebruikt de metafoor van de puzzel om de complexiteit van het onderzoek bij conflictscheidingen te illustreren. Een voorbeeld is de rol van religie en/of cultuur in relatie tot de scheiding: als ouders hierover in hoge mate verschillende opvattingen hebben, kan dat tot voortdurende conflicten leiden over de opvoeding (inclusief het onderwijs) van de kinderen.  Het kan dan noodzakelijk zijn om hierover in het ouderschapsplan concrete afspraken vast te leggen. In het algemeen adviseren experts om in geval van een (beginnende) conflictscheiding een zo specifiek mogelijk ouderschapsplan op te stellen. Deze ouders hebben structuur van buiten nodig, omdat zij anders over elk onderwerp ruzie blijven maken.